19e zondag door het jaar:
1 Koningen 19,9a-13a | Psalm 85 | Matteüs 14,22-33

Een krachtige windvlaag, een aardbeving, vuur. En daarna: een bries waarin God fluisterde. Dat horen we in de eerste lezing. En in het evangelie stormt het, maar gaat uiteindelijk de wind ook weer lieggen. Je zou kunnen zeggen: vandaag gaat het over het klimaat. Het klimaat van ons leven. En Petrus is daarbij een spiegel voor ons.

Wat is de situatie. Wel – het stormt. Jezus is urenlang weg geweest en ineens zien Petrus en zijn vrienden Hem over het water aankomen. Misschien flitst eerst nog even door ze heen: ‘Ha, daar is ie’, maar daarna komt het denken in actie, de ratio. Want dat kan natuurlijk niet he, iemand die over water loopt. Dat is onbekend. Dus: eng. En met de anderen roept Petrus om hulp, dat ze een spook zien.

Jezus zegt: ‘Blijf kalm, ik ben het, wees niet bang.’ Dat zijn zinnen die je heel zweverig kunt maken, Blijf Kalm, Ik Ben Het, Wees Niet Bang. Maar je kunt het ook gewoon heel concreet als zinnen verstaan van kerels onder elkaar. Dat de ene roept: ‘Help!’ en de andere zegt: ‘Man, stel je niet zo aan, niet bang zijn, ik ben het. Doe eens kalm.’ Dat is in feite wat Jezus zegt, ‘Zit niet zo te panieken. Ik ben het. Je moest toch beter weten.’

En dan komt Petrus in het verhaal en in plaats van dat hij zegt: ‘O ben jíj het!’, en hem aan boord helpt, in plaats daarvan zegt hij: ‘Heer als u het bent, zeg me dan dat ik over het water naar u toe moet komen.’ Ineens gaat het niet meer over Jezus, maar over hemzelf. In het beste geval kun je hier zeggen dat hij erg enthousiast is en meer doet dan van hem gevraagd wordt, hij holt Jezus tegemoet, terwijl hij zich ook had kunnen aanpassen aan het tempo van Jezus. In het slechtste geval zegt het iets over zijn ongeloof. ALS u het bent. Het mankeert er nog aan dat hij zegt: ‘Bewijs maar eens dat u het bent.’

Maar Jezus, ook de beroerdste niet, zegt meteen: ‘Kom.’ Petrus stapt uit de boot, loopt naar Jezus toe, dat gaat prima, tot het moment dat hij de storm voelt, bang wordt en gaat zinken. Weer schreeuwen van ‘Heer, help, red mij.’ En weer is daar Jezus, Hij strekt zijn hand uit en dat is genoeg.

Dit moment tussen Petrus en Jezus is een kantelpunt in het verhaal. Petrus gelooft het eigenlijk allemaal niet, hij gelooft niet dat het kan. Eerst gelooft hij zijn ogen al niet als hij Jezus dwars door de storm over het water ziet aankomen, en zelfs als hij zelf over water loopt, gelooft hij niet dat mogelijk is wat er onder zijn voeten gebeurt. Jezus’ geloof staat daar tegenover. Hij leeft in een vertrouwen zonder grenzen. Geloven betekent: vertrouwen. Jezus gelooft niet alleen in zichzelf en in het gegeven dat Hij over het water loopt, Hij gelooft ook dat Petrus dat kan. Hij weet dat Petrus dat kan, vertrouwt daarop. Hij zegt gewoon: ‘Kom’, en als Petrus zinkt dan zegt Hij: ‘Ach, waarom heb je nou getwijfeld?!’ Niet twijfelen is het enige wat je hoeft te doen.

Dát is de uitnodiging aan ons vandaag. Maar wat er vaak gebeurt, is dat we zeggen: ‘Ja, ik geloof in God, tuurlijk, ik ga naar de kerk en ik bid voor het eten. Maar ja, Jezus kan mijn vrouw niet beter maken. Jezus kan er

13 augustus 2023, Maria van Mierlo

niet voor zorgen dat ik mijn baan terug krijg. Jezus gaat mij geen kleinkind geven. Jezus geeft me mijn man niet terug. Jezus zorgt niet voor kloosterroepingen. Jezus laat het niet regenen en mijn akkers zijn zo droog. Jezus laat het niet stoppen met regenen en mijn akkers zijn zo nat.’

In feite doen wij daarmee hetzelfde als Petrus. We zeggen: ‘Heer, áls u het bent, geef me dan een kleinkind, een baan, een gezonde partner. Zekerheid. Vaste grond onder de voeten.’ Maar ja. Zo is het niet altijd. We kennen pijn, verdriet, angst. We maken ons zorgen, we zijn teleurgesteld, moedeloos, radeloos. Woedend. En we zien spoken.

Wie van u kent de storm?

… zie je, het is niet de storm die ons bijzonder maakt. We kennen hem allemaal. Maar we kunnen ons onderscheiden in de manier waarop we overeind blijven daarin. Waar richt ik mij op, als het hard waait en ik bang ben?

Ga voor uzelf na hoe uw storm eruit ziet, ga er in gedachten eens naar toe.

Het verhaal van vandaag laat u weten: in die storm, in uw eigen storm, komt Jezus naar u toe. En u wordt uitgenodigd, vandaag, om te zeggen: ‘Hier ben ik Heer, kom aan boord, kom bij mij in de storm. Ik wil graag veilig zijn bij u. Wat fijn dat je er bent.’

Wat zou er gebeuren als we op die manier in onze eigen storm aanwezig waren? Domweg vol vertrouwen? Misschien vindt u nog een rustig moment vandaag, straks als u weer thuis bent, waarop u even kunt gaan zitten, gewoon met uw eigen storm in gedachten. Adem dan in en adem uit. En wie weet mag u dan iets ervaren van het wonder, dat Hij op u af kan komen als een liefdevolle rust, zomaar. En zodra u wankelt – dat is: zodra u gaat denken: ‘Wat zit ik hier eigenlijk te doen?’ – dan mag u zijn stem horen, die zegt: ‘Ach, waarom twijfel je nou? Je zweefde toch met mij over het water? Het ging toch goed? We waren toch veilig in God?’

En daar klinkt dan de naam van God. Want uiteindelijk gaat dit verhaal ook weer voorbij aan Jezus. Hij komt vertellen over Gods nabijheid, van waaruit Hij zelf leeft en waar Hij ons de weg naar toe wijst. We hoeven alleen onze hand maar vast te laten houden en te beseffen dat wij in een en dezelfde God bestaan. Niet als een storm, als een vloed, niet als een bijl aan de wortel komen de woorden van God, niet als een schot in het hart. Niet als een aardbeving, niet als een vuur. Maar als een glimp van de zon, een groene twijg in de winter.* Als een bries. En dan gaan wij aan boord met Hem. De wind is gaan liggen. En in de boot kijken wij elkaar aan, en wij zullen fluisteren: ‘Ja, hier is het veilig. Want hier is God.’
Moge het zo zijn.
Naar boven _____________

 Maria is cisterciënzer leek en werkt als coach en retraitebegeleider. In Klooster Huissen begeleidt ze programma’s gebaseerd op benedictijnse/cisterciënzer spiritualiteit | www.kloosterhuissen.nl | www.hebhethart.nu

20e zondag door het jaar: Jesaja 56,1-7; Matteüs 15,21-28

Als je met een half oor luistert naar de evangelielezing van van-daag, zou je de indruk kunnen krijgen dat Jezus het eens is met mensen die ‘eigen volk eerst’ roepen en dat stelt hem wel in een bepaald daglicht. Het is overigens een vreemdelinge, een Kana-neese vrouw, die ons van die verkeerde indruk afhelpt! Het gebeurt vaker in het evangelie dat het vreemdelingen zijn die vastgeroeste opvattingen van de ware gelovigen van een vraagteken voorzien. Ook de Samaritaanse vrouw met wie Jezus in het Johannesevange-lie spreekt gooit heilige huisjes om en niet de vergeten de Samari-taan die ons laat zien wat echte naastenliefde is!

In het verhaal van vandaag voelt de vrouw zich helemaal niet afge-wezen. Zij doet een beroep op Jezus als Heer en zoon van David, zij noemt hem bij zijn Messiaanse naam en erkent zo dat het heil uit de Joden komt, maar roept met het voorbeeld van de hondjes die de kruimels van de vloer eten de betekenis ervan heel scherp op.

Wanneer wij zeggen dat het Joodse volk het uitverkoren volk is, dan betekent dat niet dat het een bijzondere plaats heeft of verheven is boven de andere volkeren. Uitverkiezing heeft in de Bijbelse bete-kenis van het woord te maken met roeping. Het volk van God heeft een taak en een verantwoordelijkheid naar de andere volken. In Israël komt aan het licht hoe God met mensen omgaat en daarvan moet dit volk in woord en daad getuigenis van afleggen. Daarmee is gezegd dat het niet om de positie van dit volk gaat maar om wat haar taak is: de naam van de Ene verkondigen en in haar handelen laten zien.
Aan die opdracht herinnert de vrouw Jezus, die daarom ook haar vertrouwen prijst! Zij roept ook voor ons vandaag de profetie op die wij van

20 augustus 2023, Henk Jongerius OP

Jesaja hoorden: ‘doe recht, spreek waarheid, laster niet en verloochen niet je naaste die als jij’.

De naam van God wordt geheiligd en gezegend als wij recht doen aan elkaar, niemand buitensluiten maar juist het leven mogelijk maken aan anderen, ook als zij niet zijn zoals wij. Heel treffend noemt Jesaja mensen op voor wie wij wellicht onze ogen sluiten of die wij geen plaats kunnen geven. Het zijn vreemdelingen, naamlo-ze mensen, castraten – overigens worden die in de officiële tekst van het lezingenboek weggelaten – die welkom zijn in Gods huis. Zij mogen naderbij komen op de berg van God, in de tempel.

Allen die zoeken naar God, naar de zin van hun leven, krijgen een naam, allen die tastend en zoekend, wachtend en wakend, wankel gelovend door het leven gaan, zij zullen niet verdwalen maar krij-gen een ereplaats bij Hem die machtigen van hun tronen stoot en de geringen verheft, zoals het in de lofzang van Maria klinkt. In Gods oog zullen de eersten de laatsten zijn en worden de rollen omgekeerd! Wij aanbidden een God die een schoot van ontferming is en die alle mensen nodigt om te leven in zijn aanwezigheid.

Paus Franciscus heeft dat nog eens met hartstocht uitgesproken op de jongerendagen in Lissabon: in de kerk zijn allen welkom! Im-mers, de kerk is er niet voor zichzelf zoals ook Israël dat niet is. Het gaat om de wereld die een huis van God moet worden en waar voor iedereen plaats is. Dat mogen wij vandaag leren van een naamloze vreemdeling: aan ons om een antwoord te geven in woord en daad en voor elkaar zo goed te zijn als de Vader in het verborgene die zijn zon doet opgaan over ons allen. Gelukkig allen wie doen als Hij! Naar boven

21e Zondag door het Jaar:
Jesaja 22, 19 – 23; Matteüs 16, 13 – 20

Hoe vaak overkomt het u dat u bij het weggaan uit huis wel twee of drie keer controleert of u de huissleutels bij u hebt?? Mij regelmatig. Het is erg lastig als je jezelf buitensluit en zo merk je in het dagelijkse leven hoe belangrijk sleutels kunnen zijn. Je kunt je onthand en ook erg ontheemd voelen. En vandaag horen wij in de twee lezingen het belang van sleutels en de personen om wie het gaat zijn sleutelbewaarders in de ogen van de Eeuwige. En wie zijn vandaag de dag de sleutelbewaarders?

De lezing van Jesaja van vandaag is het tweede deel van het profetisch orakel over Sebna. Sebna was een hofmaarschalk en paleisbestuurder, een belangrijke functie in het koninkrijk Juda. Sebna was de sleutelbewaarder. Iedere dag had hij ’s morgens een onderhoud met de koning en daarna liet hij de paleisdeuren openen, zodat de officiële dag kon beginnen. Het leven in het paleis en in het hele land stond onder gezag van zo’n figuur. Maar zoals het wel vaker gaat met hooggeplaatste personen, was ook Sebna boven zijn stand gaan leven. Hij werkte zelfs al over zijn graf heen want hij had zich een groot praalgraf laten uithouwen op een van de heuvels van Jeruzalem. Bovendien had hij een verderfelijke politieke invloed op de koning. Jesaja klaagt hem aan en via hem spreekt de Eeuwige: Sebna zal in ongenade vallen – Ik zal u van uw post verjagen en u stoten uit uw ambt’. Eljakim wordt zijn opvolger, hij zal een vader zijn voor de bewoners van Jeruzalem en hij krijgt de sleutel van Davids huis op zijn schouder. Bij Sebna staat eigen belang voorop en hij is niet meer als een vader voor zijn volk. Dan ben je bij de Eeuwige je functie niet meer waardig.

In het Evangelie van vandaag wordt Petrus tot sleutelfiguur, sleutelbewaarder gemaakt. Jezus zegt: ‘Gij zijt Petrus en op deze steenrots zal Ik mijn kerk bouwen. Ik zal u de sleutels geven van het Rijk der hemelen’.

Na de vraag van Jezus: wie zeggen jullie dat Ik ben?’ antwoordt Simon Petrus: ‘Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God’. Deze geloofsbelijdenis vindt plaats op een bijzondere plek, de streek van Caesarea en Filippus. Dat is de plaats waar zij op dit moment verblijven en dit gebied stond bekend als een landstreek waar niet-joden leefden. Ver van Jeruzalem, ver van het religieuze middelpunt van het land, nog ten noorden van het Meer van Galilea, een uithoek, getuigt Petrus van het Messias-schap van Jezus.

Petrus laat ons zien dat ook gewone mensen sleutelbewaarder kunnen zijn. Want was hij zo’n kei?? Uit de verhalen kennen we hem als een visser met beide benen op de grond, een ‘kruidje-roer-me-niet’. Niet iemand met een hoge opleiding, niet iemand met een engelachtige levenswandel. Als Jezus hem nodig heeft in de Hof van Olijven ligt hij te slapen en als Jezus

27 augustus 2023, Ineke van Cuijk OP

gevangen genomen wordt, verloochent hij Hem. Jezus kiest Petrus enkel en alleen vanwege zijn rotsvast geloof. Zijn onvoorwaardelijke overgave mag een ieder tot voorbeeld zijn.
Wij mogen verder bouwen op die rots. Die fundering, dat fundament is heel stevig, al ruim 2000 jaar, door Schrift en Traditie vorm gekregen. Niet altijd op een manier waar wij gelukkig mee zijn, en ook niet waar we altijd trots op zijn en zelfs niet altijd volmondig vanuit onze eigen overtuiging ja op kunnen zeggen, maar het is wel de basis voor en van onze geloofsgemeenschappen. Een die rijke traditie kan ons steunen.

Wij mogen ons, denk ik, verheugen in het pausschap van onze huidige Paus – Franciscus. Velen zullen hem zien als een sleutelbewaarder in onze tijd. Zijn oproep/zijn uitspraak om als kerk meer te zijn als veldhospitaal in plaats van een prachtige kathedraal is menig christen, en ver daarbuiten, uit het hart gegrepen. De Paus roept een ieder op om op een wijze en tegelijk barmhartige pastorale benadering mensen tegemoet te treden: los van oordelen, veroordelingen en vooral vooroordelen. Wij zijn ook sleutelbewaarders, ons wordt die sleutel toevertrouwd om deuren te openen, mensen met open vizier tegemoet te treden.

En natuurlijk schrikt dat soms af – zeker in onze tijd nu we bijna dagelijks geconfronteerd worden met apocalyptische beelden van terreur, oorlog, natuurgeweld. Hoe houden wij het vol? Niet in angst: op de sleutels gaan zitten en je terugtrekken biedt geen enkele oplossing.

Wie zijn voor ons sleutelbewaarders? Je hoeft niet een apostel of een paus te zijn. Ik hoop dat een ieder hier voor zichzelf een ‘eigen’ sleutelbewaarder kan zien, kan vinden. Iemand die je moed en vertrouwen geeft. Die luistert met aandacht en tijd voor je vrijmaakt zodat je zelf weer deuren kunt openen, die jou een sleutel aanreikt. Dat wij bij elkaar de ervaring opdoen dat in ieder mens een deur zit tot een innerlijke ruimte waar het grote geheim van God tot leven kan komen. En het is onze opdracht, die Jezus ons vandaag geeft om als persoon en als geloofsgemeenschap deze ruimte vrij te houden en altijd mogelijkheden te zoeken om die deur te openen.

Petrus kan ons daarin een voorbeeld zijn – hij laat zien dat je niet volmaakt hoeft te zijn: accepteer je leven met de stoutmoedigheid van onvolledigheid.

Het is onze Dominicaanse opdracht het vermogen te ontwikkelen nieuwe vormen van samenkomsten en samen leven te zoeken, de tekenen van onze tijd te verstaan en zo anderen het gevoel te geven dat iedereen welkom is – er wordt na jou en jou en u uitgekeken.
Dat wij hier samen elkaar en andere mensen bemoedigen door die poort te gaan – want wij kunnen onze sleutels, die ons aangereikt worden door de Eeuwige, gebruiken – om volop in het leven te staan.Naar boven

22e zondag door het jaar:
Jeremia 20, 7-9; Matteüs 16,21-27

Het is niet moeilijk om ons de teleurstelling van Jeremia voor te stellen: hij heeft verwijtende woorden gesproken tot het hoofd van de tempel en voorspeld dat het volk een verschrikkelijke toekomst tegemoet gaat. Zij zullen in ballingschap worden weggevoerd. Maar dit alles is voor hem geen aanleiding om zichzelf geweldig te vinden, in tegendeel: hij wordt door mensen bespot en geminacht en laat een klacht horen die menigeen van ons zou kunnen na zeggen. Het kan zwaar en ontmoedigend zijn om dat wat je van je leven, je gezin, je werk of levensroeping had voorgesteld, uit je handen te zien vallen. Het kan verschrikkelijk zijn om te beseffen dat hetgeen je doet op drijfzand lijkt gebouwd!

Eenzelfde teleurstelling moet Petrus overvallen zijn toen hij Jezus, die hij vlak van te voren als de gezalfde van God heeft aangeprezen, hoorde spreken over zijn komende lijden en vernedering, de afgang van alles wat hij zich van zijn leven had voorgesteld. Daarom antwoordt hij dat dit niet aan zijn Meester zal gebeuren. Maar Jezus maakt hem het verwijt dat hij niets van hem begrijpt. Hij moet zijn eigen gedachten, verwachtingen en ideeën opgeven en zijn plaats innemen achter Jezus. Het is een zwaar verwijt dat Jezus hem maakt als hij hem ‘satan’ noemt, omdat hij zich laat leiden door wat hij zelf wil en niet door wat God wil. En dan komen daar die indringende woorden van Jezus die het geheim van het echte leven onder woorden brengen. Wij moeten ons leven ‘verliezen’, horen wij hem zeggen. Wat mag dat betekenen? Dat wij geen waarde hechten aan wat wij doen en de manier waarop wij proberen geluk te vinden?
Je leven verliezen wil niet zeggen dat wij onszelf onbelangrijk moeten vinden, dat wij geen belangrijke en goede dingen in ons leven kunnen

3 september 2023, Henk Jongerius OP

doen en niet de moeite waard zijn. Het is geen negatieve uitspraak maar een positieve!

Mensen kunnen zichzelf op een heel positieve manier verliezen als zij zich wijden aan, hun ziel leggen in wat tot vrede en harmonie onder mensen kan leiden. Zij ‘verliezen zich’ aan anderen in een heel pure en zuivere toewijding zoals wij dat ook zien in het leven van Jezus. Want het echte levensgeluk wordt gevonden in de radicale keer naar anderen toe, want daarin komen onze beste krachten vrij en zullen wij diepe levensvreugde vinden.

Dat is het vuur dat Jeremia in zichzelf voelt branden, ondanks alle teleurstelling, het is de aandrift van allen die niet ophouden te vechten voor wat goed is en mensen met elkaar verbindt. Uiteindelijk is het de kracht die wij liefde noemen en die zich telkens weer bekeert tot en inzet voor anderen!

Hoe prachtig heeft psalm 63 ons het verlangen naar dat vuur in het hart gelegd! Wanneer wij al onze eigen verlangens doorzien en in de stilte van het gebed tot het besef komen waar het werkelijk om gaat, durven wij het misschien aan om ‘met heel ons hart vast te houden aan Hem wiens hand ons steunt’. Door ons gewonnen te geven aan de Levende, kunnen wij ons echt verliezen in de mensen om ons heen en de vreugde die daaruit ontstaat zal ons door niemand meer ontnomen worden, want Hij schept ons een nieuwe dageraad en zegt: ‘Ik zal jou niet begeven’. Die ervaring moge ons in ons leven geschonken worden.

Naar boven

23e zondag door het jaar:
Ezechiël 33,7-9 psalm 95; Mattheüs 18, 15-20

Het overkomt ons allemaal wel eens dat we mensen dingen zien doen of uitspraken horen doen waarvan je moet zeggen dit kan echt niet. Maar we weten ook dat het lastig is om dan je mond open te doen, want wat zijn de consequenties. De angst voor de gevolgen, ‘Waar bemoei je je mee?’ Je hoort in deze onzekerheid de aloude vraag die Kaïn zich stelt: ‘ben ik mijn broeders hoeder ?’

In de lezingen van vandaag gaat het om de zorg voor elkaar, de zorg voor de gemeenschap en de rol van ieder van ons om onze bijdrage te leveren
In de eerste lezing horen we de profeet Ezechiël spreken over het aanstellen van een wachter. Een wachter is iemand die waakzaam, alert is. En zodra er gevaar dreigt, de stad, de mensen waarschuwt. De wachter is geen handhaver, geen politieagent, maar iemand die op de ramshoorn blaast als er gevaar dreigt. Een soort van luchtalarm avant la lettre, zodat het volk, de gemeenschap zich kan voorbereiden. Zo wordt ook de profeet aangesproken, Ik stel je aan als wachter, spreekbuis van de Eeuwige, als JIJ niets zegt ben je mede verantwoordelijk.

Het evangelie van Mattheüs heeft een vergelijkbare tekst, het nodigt ons uit om de mond open te doen als iemand de fout in gaat, maar doe het wel met beleid. Voorop staan de onderlinge verhoudingen, de gemeenschap. Ongetwijfeld zal in de dagen van Mattheüs de organisatie van de jonge kerk een rol hebben gespeeld En als je met de ogen van de organisatie kijkt zou je dit gedeelte van het evangelie ook als een vorm van conflictbemiddeling kunnen zien. Als iemand een fout begaan heeft, ga met hem praten, als dat niet lukt neem iemand mee en als dat ook niet lukt schakel de gemeenschap in. Stap 1, stap 2, stap 3. Het gaat hier niet om iemand te veroordelen, maar om de zorg voor de gemeenschap. Vooraf aan deze passage in het evangelie zijn de leerlingen in discussie over de vraag wie het grootste is. En Jezus geeft dan als antwoord, de grootste is hij/zij die zorg heeft voor het kleine. Vanuit het oogpunt van gemeenschap betekent dit dat we binnen onze gemeenschap oog hebben voor het kleine het zwakke.

En dan is het boeiend om te zien en te horen wat Mattheüs hierover zegt. We horen een drietal voorbeelden: Wat jullie binden is ook in de hemel 

10 september, Jos Oostrik

verbonden. Wat jullie vragen wordt vanuit de hemel gegeven. Waar je bijeen bent, ben ik, God, aanwezig . Het zijn een drietal wijzen waarop iets van God zichtbaar wordt. Je zou ook kunnen zeggen drie aandachtspunten voor een gemeenschap zoals God die bedoeld heeft. Als je met deze ogen kijkt en luistert gaat het niet over leiders en ondergeschikten, nee het gaat om broeders en zusters. Wat jullie bindt, het verband, het samen optrekken, gemeenschap staat voorop. De ene mens is niet meer dan de ander. We worden uitgenodigd om elkaar overeind te helpen, recht te doen en weer op te doen staan, Met andere woorden, elkaar het leven mogelijk te maken en daar waar dat gebeurt, wordt iets van het licht van God zichtbaar.

Een tweede element is het vragen, waar je iets vraagt in mijn naam ben ik in uw midden. God gebeurt in ons zoeken en vragen. Waarom is dat nodig? Waarom moest dat gebeuren, is dit echt van belang? In dit vragen wordt zichtbaar het verlangen naar heelheid, naar vreugde en waar dat klinkt wordt de kracht van God voelbaar. In ons vragen naar hem, komt hij naar ons toe en maakt zijn naam waar, Ik zal er zijn.

Deze naam horen we ook klinken als er staat: Waar er twee of drie in mijn naam bijeen zijn ben ik hun midden. Samenkomen, en dan niet alleen als geloofsgemeenschap ,maar in allerlei soorten verbanden. Luisteren naar elkaars verhalen, samen optrekken en ontdekken dat de Heer van het leven mee gaat en erbij is.
In het evangelie van vandaag gaat het over de kracht, de diepe betekenis van ons samenkomen, ons samen zijn, van gemeenschap;

Wanneer wij elkaar vrij spreken, spreekt Hij ons vrij. Wanneer wij vragen , heeft Hij ons al gehoord, wanneer wij samenkomen is Hij in ons midden. In ons samenzijn wordt iets van het geheim van God zichtbaar. Wanneer wij op een betrokken en open wijze omgaan met elkaar en met de wereld om ons heen gaat Zij , de Eeuwige met ons mee.

Laten we van dit geloof getuigen en zingen: Wij zullen één van ziel zijn, uitstralende kracht in deze wereld. Liefde maakt ons tot Zijn gemeente. Deemoed , geduld en ontferming zijn vonken van de Geest. Nooit heeft iemand God gezien maar wie naar de liefde leeft, zal in Hem wonen.Naar boven

24e zondag door het jaar:
Sirach 27, 30-28,7 | Psalm 103 | Matteüs 18,21-35

Vandaag gaat het over schuld en vergeving. Dat zijn grote thema’s in de Bijbel en in het christendom. Het begint al in het Oude Testament, als Mozes de tien geboden van God ontvangt en bij terugkomst de mensen voor een gouden kalf ziet staan. Het volk wordt gestraft. Dan gaat Mozes opnieuw naar boven en hij vraagt of er vergeving mogelijk is. En dan zegt God: ik vergeef het hen, duizenden generaties lang. Maar als ze ontrouw zijn, straf ik ze, tot in de vierde generatie. In het Nieuwe Testament leren we van Jezus zelf het Onzevader, met daarin de regel: Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven. En zo gaat dat nog wel even door met verhalen over schuld en vergeving.

En vandaag is er dan het verhaal over de dienaar die vergeven wordt, en niet zo’n beetje ook: tienduizend talenten bedroeg zijn schuld. ‘Tienduizend’ was het hoogste Griekse getal, en ‘talenten’ staat voor de duurste munteenheid. Ik heb het even voor u opgezocht. Een arbeider verdiende in die tijd ongeveer 1 denarie per dag. 6000 denariën was gelijk aan 1 talent. En hier gaat het om een schuld van 10.000 talenten! Dus 10.000 x 6.000 = 60 miljoen denariën. Omgerekend naar ons, vandaag… uitgaande van een uurloon van 30 euro… keer 8, is 240 euro per dag. En dat dan keer 6.000 is al bijna anderhalf miljoen. En dat keer 10.000 is meer dan 14 miljard. Ik noem deze getallen toch maar even, om aan te geven hoe astronomisch die schuld was van die man uit dit verhaal. Het feit dat de landheer die dienaar het hele bedrag kwijt scheldt, staat symbool voor de overweldigende genade van God.
Eindeloze vergevingsgezindheid.

De man echter, voor wie zo’n grote schuld zomaar uitgewist wordt, knijpt vervolgens buiten een mededienaar de hals dicht voor een sneue honderd denariën. Een te verwaarlozen bedrag, dat makkelijk had kunnen worden terugbetaald. Iedereen voelt wel dat dat niet klopt. Je snapt meteen: als hem zoveel vergeven wordt, dan mag je verwachten dat hij anderen ook hún hun schuld vergeeft.

We zien dat Jezus ons hier twee dingen leert, die makkelijk als tegenstelling kunnen worden opgevat. Enerzijds is er de barmhartigheid van God die onbegrensd is, anderzijds is er OOK sprake van verwerping, van straf. Het middelpunt in deze redenering is dit: dat van ons verlangd wordt dat de goddelijke barmhartigheid de standaard is, de maat is van vergeving in onze relaties met elkaar. Dus dat wij elkaar vergeven zoals ons vergeven wordt. Iets simpeler gezegd: Alles wordt ons vergeven en het enige wat ervoor teruggevraagd wordt is dat wij anderen ook alles vergeven. Wees nou eens net zo vriendelijk voor elkaar als Gogezegd: Alles wordt ons vergeven en het enige wat ervoor teruggevraagd wordt

17 september 2023, Maria van Mierlo

is dat wij anderen ook alles vergeven. Wees nou eens net zo d is voor jou.’
Het is een grote opdracht, want we zijn God niet. We zijn maar mensen. En soms zijn we boos. Zitten we vol wrok en woede.
- ‘Als jij niet zus, dan ga ik ook zeker niet zo!’
- ‘Zij begon.’
- ‘Luister, als ik niet uitgenodigd wordt op dat feest, dan ben ik verder helemaal klaar met die mensen.’

U herkent dat vast. Want dit doen wij. En het is niet erg, maar met de lezingen van vandaag in het hoofd, is het wel goed om eens stil te staan bij wat er dan precies gebeurt. Want op al die momenten waarop we de Liefde niet voor elkaar krijgen, al die situaties waarin we niet eens aan God dáchten – het is ons vergeven. De Liefde ontfermt zich erover, absorbeert die dingen – en dan zijn ze weg. Als wij tenminste van goede wil zijn en ons steeds weer naar de Liefde toekeren. Een ander vergeven is niet alleen een daad van liefde en genade, maar het bevrijdt ons ook van de last van wrok en boosheid. Het stelt ons in staat om in vrede en harmonie met anderen te leven. Dus als je boos bent, vertroetel die boosheid dan niet, ‘koester de wrok niet’, houd niet vast aan je eigen kleine gelijk. Vergeven is een daad van liefde. En als je een ander vergeving weigert, plaatst je jezelf als het ware buiten die Liefde.

Een bijzonder aspect van ‘een ander vergeven’ gaat nog over de momenten waarop iemand je iets misdoet, zonder te weten dat hij je iets misdoet. ‘Zie maar door de vingers wat onwetendheid is’, horen we in de eerste lezing. ‘Onschuld zondigt niet’, zeggen we dan.

En dan nog die andere vraag: waarom zo vaak? Waarom moeten we elkaar zo váák vergeven. ‘Is zeven keer genoeg?’ vraagt Petrus. Hij volgt daarmee de lessen van Jezus al. Want ‘zeven’ is het getal van de volheid en hij vermoedde al wel dat ‘veel vergeven’ waarschijnlijk de bedoeling was. Meer dan zeven kon hij even niet bedenken. Maar nee, Jezus antwoordt met een veelvoud van zeven: zeventig maal zeven. Voller dan vol. In een liefdevol leven zonder wrok neemt onbeperkte vergeving de plaats in van wraak, van je gelijk halen. Het opent in ons de weg naar genezing, naar herstel van gebroken relaties. Vergeef elkaar. Hou niet vast aan oude pijn. En tot slot: als wij vol vergeving durven zijn, laten wij in ons eigen leven iets zien van God. En wie zou dat niet willen.

Maria is cisterciënzer leek en werkt als coach en retraitebegeleider. In Klooster Huissen begeleidt ze programma’s gebaseerd op benedictijnse/cisterciënzer spiritualiteit |
www.kloosterhuissen.nl | www.hebhethart.nu Naar boven

25e zondag door het jaar: Jesaja 55, 6-9; Matteüs 20,1-16

Bij het lezen van het evangelie vroeg ik mij af hoeveel keer de Heer uit de vergelijking naar de stadspoort is gegaan om werkers voor zijn wijngaard te zoeken, en ik kwam tot de verrassende con-clusie dat het vijf keer gebeurde. Nu roept dat getal voor een Bij-belkenner bijna onmiddellijk de vijf boeken van Mozes op, de Wet, de grote richtingwijzer voor leven en met name het dragende midden van die boeken, het derde dat in de Joodse traditie de titel draagt van de eerste paar woorden ‘HIJ ROEPT’.

Het is een heel belangrijk besef in de Bijbel dat alles is begonnen bij een roepende stem. Vandaar dat de allereerste woorden van de Bijbel luiden: ‘in het begin was er een spreken’. Bij alles wat wij kunnen zeggen over leven in gelovig perspectief moet van meet af aan vooropstaan dat het te maken heeft met open staan voor een roep die tot ons klinkt en daarop een antwoord geven of zoals een bekend lied zingt ‘God heeft het eerste woord’.

Ook de profetische woorden van Jesaja waaruit wij hoorden, begint met een oproep: ‘Kom, wie dorst heeft, hier is water en allen die geen geld hebben, kom, koop koren en eet zonder geld. Luis-ter aandachtig naar mij en u zult eten wat goed is’.

De Bijbel vertelt ons van een God die mensen zoekt om zijn we-reld bewoonbaar te maken en vanouds wordt hiervoor het beeld van de wijngaard gebruikt. Israël is die wijngaard, een volk dat geroepen is om Gods bedoelingen voor te leven.

Dat kan je romantisch in de oren klinken, maar werken in een wijngaard is een werk van grote aandacht en geduld. Druiven moeten tijdens hun groei gekrent worden zodat er goede en grote vruchten ontstaan. Er is volharding en toewijding nodig om dat te doen waartoe wij geroepen

24 september 2023, Henk Jongerius OP

worden. De gelijkenis van vandaag wil ons op het hart drukken dat die Heer blijft uitnodigen, heel de dag, heel ons De gelijkenis van vandaag wil ons op het ven lang! Hij blijft trouw aan zijn woord, aan zichzelf.

Het is dan ook teleurstellend dat de werkers in zijn wijngaard die grootmoedigheid niet begrijpen en zich als kruideniers beroepen op het beginsel ‘loon naar werken’. Net als in het verhaal over de verloren zoon waarin de achtergebleven zoon zich beroept op wat hij allemaal gedaan heeft, gaat het ook hier om de ruimhartige en barmhartige houding van de Heer. Daarbij zou dankbaarheid pas-sen maar zij blijven kleinzielig bij hun beloning stilstaan en maken zo waar wat de profeet Jesaja ons zegt: ‘uw gedachten zijn niet mijn gedachten’.

Als wij werkelijk luisteraars worden naar Gods roepstem, zal ook zijn grootmoedigheid de onze moeten worden. Die barmhartige bewogenheid om elkaar zal ons leren dat de eersten de laatsten zijn en omgekeerd. De verhoudingen worden door elkaar gegooid. Wij zijn niet langer elkaars concurrenten maar zusters en broe-ders, wonend onder de zon die gelijkelijk voor ons allen opgaat.

Alleen vanuit die gelijkwaardigheid kunnen wij een wereld opbouwen – in het klein en in het groot – waarin mensen tot bloei ko-men en elkaars bondgenoten worden onderweg naar een nieuwe wereld, in het besef dat wij allen al in de moederschoot gekend zijn en dankbaar de weg bewandelen die ons gewezen wordt.

De viering van de eucharistie moge ons verbinden aan elkaar om zo samen Gods bedoelingen met onze wereld zichtbaar te maken: breken en delen met elkaar en zo beleven dat wij allen kinderen van één Vader zijn! Zo moge het zijn.Naar boven

26e zondag door het jaar:
Ezechiël 18,25-28 | Psalm 25 | Matteüs 21,28-32

Het evangelie van vandaag is niet zo ingewikkeld. Dat is ook wel eens leuk voor de verandering. Ik zeg niet dat het eenvoudig is om ernaar te leven, maar de boodschap is duidelijk. Een vader, twee zonen en een wijngaard als metafoor van Gods koninkrijk. En natuurlijk heb je het meeste aan de zoon die komt helpen. Ook als hij eerst 'nee' had gezegd. Meer dan aan de zoon die alleen maar zégt dat hij komt helpen. Vertaald naar vandaag, voor het geval u geen wijngaard heeft. Stel, ik vraag mijn kinderen of ze willen helpen met boodschappen doen. Twee zeggen er 'ja', maar blijven bij nader inzien toch thuis. De derde zegt 'nah, nee', maar gaat toch mee. Waar heb ik het meeste aan? Aan dat ene kind dat wel meegaat. Het is fijn dat een kind 'ja' zegt tegen je, maar wat heb je aan alleen een 'ja' als de kratten uit de auto getild moeten worden? Als 'ja' eigenlijk 'nee' blijkt te zijn? In zekere zin heb je dan zelfs tweemaal nee. Want nee, ze kwamen niet helpen en dat 'ja' dat je wel kreeg had geen waarde. Twee keer waardeloos. Dat andere kind trekt zich iets van je aan. Keert zich als het ware om naar jou. Oh ja mama, ik ga toch wel mee. Kind wat fijn.

En zo is het ook met die jongens uit het evangelie. Jezus geeft dit voorbeeld om ons duidelijk te maken dat ons 'luisteren naar God' alleen van betekenis is als het ook doorwerkt in onze daden. We kunnen zeggen wat we willen, als onze woorden niet ook zichtbaar worden in wat we doen, dan zijn de woorden niet zoveel waard. Ik heb dat al eens eerder gezegd hier op deze plek. Misschien gaat elke preek daar uiteindelijk over, over het andere leven dat zich voor ons uitstrekt, dat liefde vraagt en overgave en meebewegen. En iets anders gaan doen, als we zo vol zijn van de liefde die God is.

Jezus wordt hier bevraagd door vooraanstaande mensen, door de hogepriesters. Op Jezus' vraag welke van de zonen het juiste doet, geven zij weliswaar het goede antwoord, maar iedereen weet dat hun dagelijks leven niet getuigt van waar hun mond vol van is. En dan zegt Jezus: de hoeren en de tollenaars zullen nog eerder begrijpen dan jullie, wat het betekent om met God te leven. Want zij hebben geluisterd toen Johannes kwam preken, zij kwamen tot inzicht, jullie niet. Dat horen we ook in de eerste lezing van vandaag: je kunt beter vanuit een verkeerd geleefd leven op weg gaan naar het goede en daaraan trouw blijven, dan zogenaamd rechtvaardig leven en dan onrecht doen. Vertaling naar een voorbeeld van vandaag: je kunt beter een misdadiger zijn in de gevangenis, je leven beteren en dan pastoraal werker worden dan pastoraal werker zijn en een misdaad begaan. De crux is: zodra je weet hebt van God en zijn weg van liefde, dan vraagt dat: op die weg blijven en gaan doen wat er gevraagd wordt.

Nu is het rare op die weg van liefde, dat je daar nooit kunt denken dat je er bent, of zo. Dat je nu onderhand alles wel weet. Dat jij beter bent dan een ander, omdat jij toevallig je leven in dienst stelde van God. Ik sprak eens een zeer christelijke vrouw die in conflict was geraakt met vrienden. Waarover weet ik al niet meer, maar wat ik nooit vergeet is dat ze mij als

1 oktober 2023, Maria van Mierlo

het ware, als een soort medegelovige, in vertrouwen nam en toen zei: 'Ja hállo, WIJ zijn toch zeker het zout der aarde.' Het sneed mij door de ziel en ik dacht: 'Maar dát is de bedoeling niet van het zout der aarde zijn, jezelf zoveel beter voelen dan een ander.' De mensen die zich laten voorstaan op hun geloof, komen achteraan als het gaat om contact met de Liefde, want binnen de liefde is alles even groot en hoog en is niemand verheven boven een ander.

Het is niet voor niets dat het vaak de stille, eenvoudige mensen zijn, die nauwelijks opvallen, die hun werk doen, hun leven leven met alles wat het brengt en vraagt, zonder protesteren, dat zij het zijn die het dichtst leven bij de weg van de Liefde. De zachte mensen. En zo verandert dit verhaal onmerkbaar in een fel protest tegen de hogepriesters en de oudsten. We zijn op dit moment in het verhaal nog maar een paar dagen verwijderd van het bekende 'Vader vergeef het hun, ze weten niet wat ze doen.' Want áls de mensen die het hadden kunnen weten, dan tóch het verkeerde doen, dan ontmoeten zelfs zij die eindeloze barmhartigheid van een God die vergeeft tegen de klippen op. Maar alleen als je niet weet wat je doet.

Er is een heel simpele manier om te kijken naar jezelf, en naar hoe het zit met jou en deze weg van God. Een gedachtenexperiment en ik hoop dat je mee wilt doen. Stel je bent niet gedoopt, en je kreeg de kans om je vanmiddag te laten dopen. Zou je daar dan voor kiezen? Laten we daar eens een minuutje stil bij zijn, bij die vraag. Als je niet gedoopt was, zou je dan vanmiddag gedoopt willen worden?

(…)

En stel, je antwoord is dan 'ja'.
Waarin zou je leven dan verschillen met het leven van vandaag? Met andere woorden, als je 'ja' zegt tegen God, tegen de Liefde, wat betekent dat dan voor de dingen die je doet?

Dat is waar dit evangelie over gaat.

En ik kan niet anders dan u achterlaten met deze vraag; ik heb het antwoord niet. Het antwoord erop ligt in uw eigen hart en in uw eigen leven. En mocht dat u nu aangrijpen, mocht het voelen als 'te groot', of als 'ja maar wat moet ik dan doen', luister dan goed naar het lied dat zo gezongen wordt. Richt je aandacht op God. Hij is vol licht. Hij vergeet je niet. Hij helpt, hij is geduldig. En zelfs als je geen idee hebt van waar jouw weg loopt, weet dan dat Hij weet waar jij thuishoort.

Wat een troostvolle gedachte.

Moge het zo zijn. Naar boven

Maria is cisterciënzer leek en werkt als coach en retraitebegeleider. In Klooster Huissen begeleidt ze programma’s gebaseerd op benedictijnse/cisterciënzer spiritualiteit | www.kloosterhuissen.nl | www.hebhethart.nu

27e zondag door het Jaar:
Jesaja 5, 1-7 Mattheüs 21, 33-43

Afgelopen week is in Rome het synodale concilie begonnen. U heeft er ongetwijfeld wat over gezien en gehoord. Zoals u weet zijn er uit de hele wereld mensen samengekomen om dat wat leeft binnen de kerk te bespreken. Paus Franciscus heeft deze wereldwijde synode uitgeroepen om samen de weg van luisteren en onderscheiden te gaan als een weg om te leven. En behalve bisschoppen zijn er deze keer leken, ook vrouwen, aanwezig, die volwaardig lid zijn. En dat betekent dat zij de mogelijkheid hebben om aan het einde van het synodale proces (volgend jaar oktober) over een slotdocument te stemmen. Dat maakt deze synode een grote gebeurtenis voor de Kerk. En zoals we weten is deze zeer breed en uitgebreid voorbereid. Misschien kunt u zich nog herinneren bij het lezen/horen van verschillende teksten en rapporten hoe wereldwijd problemen zich aandienen. Waar wij dachten dat er vooral Westerse problemen waren, viel het op dat wereldwijd mensen aanlopen tegen de achtergestelde positie van vrouwen, de clericaliteit, de eenzijdige kijk op seks en moraal. En natuurlijk worden al deze kwesties niet zo maar opgelost maar zoals een Belgische Bisschop zei ‘er is geen weg meer terug’. En dat stemt hoopvol.

Een weg van luisteren en onderscheiden: is dat een weg om het Evangelie van vandaag te begrijpen? Er is nogal wat aan de hand. Je hebt een grote wijngaard. Je hebt daar helpers aan het werk en als de druiven rijp zijn en dienaren de opbrengst in ontvangst willen nemen, gebeuren er verschrikkelijke dingen: zij worden mishandeld, gedood, gestenigd. Een tweede groep dienaren overkomt hetzelfde en zelfs de zoon van de eigenaar wordt gedood. Daarbij weten wij hoe het met Jezus is afgelopen.
Mattheüs laat in zijn Evangelie (dat veel later is opgetekend) Jezus de hogepriesters en de oudsten toespreken. Het conflict tussen de Schriftgeleerden en Jezus is hoog opgelopen nadat Jezus de geldwisselaars en de duivenverkopers de tempel uitgejaagd heeft. De Schriftgeleerden willen weten vanuit welke bevoegdheid Jezus dit doet. In die hele discussie werkt Jezus met verschillende gelijkenissen – vorige week de twee zonen, die aan het werk moeten in de wijngaard en vandaag is de oogst klaar in de wijngaard. Jezus houdt zijn gehoor een spiegel voor. De geschiedenis van God met het volk brengt Hij in beeld: een geschiedenis vol teleurstelling en onvruchtbaarheid. De Eeuwige heeft een wijngaard, die Hij met veel zorg omringd: een omheining, een wijnpers en een wachttoren voor bescherming. Als Hij vertrekt vertrouwt Hij zijn wijngaard toe aan de pachters. En zijn zij de betrouwbare leiders die de Eeuwige voor ogen had?

De aarde is niet ons bezit – dat weten we vandaag de dag, tot onze grote schade en schande, steeds meer! Als mens op deze aarde zijn wij voorbijgangers. En hebben wij de taak als christenen goede vruchten voort te brengen. Waarbij het belangrijk is hoe we als mens zijn. Wij zijn als pachters in de wijngaard, die de struiken en de druiven goed dienen te verzorgen en de opbrengst komt niet alleen ons toe maar allen die met ons leven.

8 oktober 2023, Ineke van Cuijk OP

Jesaja gebruikt evenzeer het beeld van de Wijngaard. ‘Ik wil zingen voor mijn dierbare vriend (KBS); hij had een wijngaard op een zeer gunstige plek, verzorgde hem uitstekend maar de verwachting van heerlijke druiven blijft uit. Er komen slechts wilde vruchten. Hij wil niet dat anderen recht spreken over hem en zijn wijngaard. Het staat hem duidelijk voor ogen dat hij de grond die hij met zo veel zorg heeft omringd – bruut vernield, de grond raakt verwilderd en zelfs de wolken mogen geen regen op die grond laten vallen. De wijngaard van de Heer der hemelse machten is het huis Israël. Daar kan het volk het mee doen!

Het volk moet de wijngaard verlaten en gaat in ballingschap. Maar de Eeuwige die zegt IK ZAL ER ZIJN koestert en bemint zijn volk. En ondanks dat Hij wordt teleurgesteld in de trouw en de onbeantwoorde liefde, keert God zich om.

In psalm 80 wordt dit prachtig verwoord/bezongen. Het volk is de wijnstok uit Egypte gehaald om tot bloei te komen. En als het volk zich bewust wordt van de toorn (hoe lang nog de walm van de toorn KBS), smeekt het: God van de heerscharen, keer toch terug, zie neer uit uw hemel en let op uw wijngaard. Bescherm wat uw eigen hand heeft geplant, het stekje dat Gij hebt gekweekt. Nooit meer zullen wij U verlaten: bewaart Gij ons leven, dan prijzen wij U. God van de heerscharen, richt ons weer op: lach ons weer toe en wij zullen gered zijn.

De wijngaard is bestemd voor al die mensen die te goeder trouw leven volgens de Wetten van de Eeuwige = dat was al in de tijd van Jesaja, in de tijd dat Jezus leefde en ook vandaag de dag telt dat.
Luisteren en onderscheiden wordt een steeds grotere uitdaging. De problemen van onze tijd rijgen zich aaneen – politiek, maatschappelijk, kerkelijk. Soms dreigen wij de hoop te verliezen. In psalm 80 zongen wij: ‘richt ons weer op, lach ons weer toe’! Gelukkig zien we ook op vele plekken mensen opstaan om elkaar te helpen, er zijn steeds meer actiegroepen die ons bewust maken goed voor de natuur, het klimaat, de schepping te zorgen.

De synode mag ons hoopvol stemmen, misschien kunnen er stapje – voor – stapje zaken veranderen. Timothy Radcliffe, die ooit de Magister van de Dominicanen was en de leden van de synode toesprak, haalde St. David aan, de beschermheilige van Wales: doe eenvoudige dingen goed!! Hij sprak ‘onze hoop is dat alle kleine daden die we tijdens deze synode doen, vruchten zullen dragen die ons voorstellingsvermogen te boven gaat. Door samen na te denken en te bidden over de grote vraagstukken waar de kerk en de wereld voor staan, getuigen wij van onze hoop op de Eeuwige die zin geeft aan elk menselijk leven’.

En voor ons mag gelden: binnen en buiten de synode: dat er rijkelijk vruchten groeien, wijngaarden vol. Wat in stilte bloeit in de luwte van tuinen ……om aarde, jouw aanschijn te vernieuwen.Naar boven

28e zondag door het jaar:
Jesaja 25,6-10; psalm 23 ; Matheus 22, 1-14

Tijdens mijn studie theologie woonde ik met een twaalftal studenten in een groot huis. We kookten 2 aan 2 om beurten en het was een uitdaging om een lekkere maaltijd op tafel te brengen. Een van mijn huisgenoten was van Italiaanse afkomst en zijn ouders hadden een restaurant. Hij kon geweldig koken, maar hij zei altijd: ‘ Koken is één, maar het is ook een kwestie van hoe je het brengt. Het gezicht wil ook wat’.

Deze herinnering kwam bij me boven bij het horen van de lezingen van vandaag. Bij Jesaja wordt ons een visioen van een feestmaal geschilderd, met uitgelezen gerechten en belegen wijnen. In psalm 23 gaat het over uitgenodigd worden aan de tafel van de Heer, ‘ mijn beker vloeit over. Geluk en genade komen mij tegemoet’. En Matheus vertelt: ‘ Het rijk der hemelen gelijkt op een koning die gasten uitnodigt voor een bruiloftsmaal’.

Een visioen van een feestmaal. Een visioen is een beeld dat verwijst, dat richting geeft. Het is iets anders dan een partijprogramma of een ideologie, het is een beeld waar je bij kunt verwijlen en dat tegelijk verwijst naar een andere wereld. In onze verhalen van vandaag is het een verwijzing naar de wereld van God of zoals Matheus het zegt: Het Koninkrijk der Hemelen is te vergelijken met een koning die uitnodigt voor een feestmaal. Met andere woorden, leven met of vanuit een relatie met het onnoembare heeft iets weg van een feestmaal.

Een gedekte tafel met uitgelezen gerechten en belegen wijnen, je krijgt het water al in je mond als je het hoort. En wij worden uitgenodigd om deel te nemen aan deze maaltijd, Er wordt ons iets kostelijks voorgehouden, een gedekte tafel, een feest. De psalm zegt: Mijn beker vloeit over (Kosi R’vanja). Mooier kun je het bijna niet zeggen. Het is een beeld van overvloed, volheid van leven, een moment dat je je in een andere wereld waant, je valt stil, sprakeloos. Misschien komen er bij u op dit moment ook herinneringen boven uit uw eigen leven, momenten dat je het gevoel had dat alles op zijn plaats viel , volheid van leven. ‘Mijn beker vloeit over’ Een gevoel van uitgelatenheid, van intense vreugde, van dankbaarheid. Goddelijke momenten.

In de gelijkenis van Jezus worden wij uitgenodigd voor het feestmaal. Zelf versta ik deze uitnodiging als een oproep om mijn leven met al zijn sores , maar ook met zijn warmte en schoonheid op te pakken. Het is een uitnodiging om in te gaan op het leven dat ons geboden wordt en er van te genieten.
Maar dan horen we bij Matheus dat allerlei mensen het af laten weten. Zij hebben andere dingen te doen, ze zijn met iets anders bezig, de een naar zijn akker, de ander naar zijn handel en er zijn ook van die gasten die er op

15 oktober 2023, Jos Oostrik

timmeren als een aantal verdwaasde hooligans, Het zijn mensen die met heel andere dingen bezig zijn, die geluk, volheid van leven verwarren met macht, geld, prestatie, egoïsme. Zij laten zich niet uitnodigen, zij denken het zelf te regelen Maar misschien is het wel te gemakkelijk om te wijzen naar anderen. Ook wij worden door allerlei zaken in beslag genomen, hebben geen tijd. Ook wij denken maar al te vaak dat we het wel even zullen regelen. In het vervolg van de gelijkenis worden de dienaren uitgezonden en een ieder die ze tegenkomen, goede en slechte, worden uitgenodigd. Iedereen dus. Betekent dit dat we maar stil moeten zitten en afwachten, nee. We worden uitgenodigd of misschien beter, we worden uitgedaagd om ons in te zetten voor een andere wereld, een wereld van overvloed en genade, een wereld waar brood genoeg en water stroomt voor iedereen. Een wereld zoals God die bedoeld heeft. Vandaag worden we genodigd tot het feestmaal, ook jij mag er bij zijn en de volheid van leven proeven, wij mogen gasten zijn en aanzitten aan de tafel van de Heer.

Maar hoe zit het dan met die gast die niet gekleed is. Is het niet onrechtvaardig om hem weg te sturen, hij was toch ook zo maar van de straat op gepikt. Hij kan er toch weinig aan doen.

Kleding is een manier om je te laten zien. Je hoeft de reclame maar te volgen en er wordt je voorgehouden wat je moet dragen niet alleen bij bruiloft en partijen, maar ook in vrijetijdskleren of werkkleding. En wat te denken van al die habijten, kazuifels , doopkleren en toga’s in de kerk. Kleren maken de man. In het boek openbaring staat beschreven hoe mensen in witte kleren staan rond om de troon. Het is een beeld van al die mensen die deelnemen aan de maaltijd, in deze witte kleren stralen ze uit dat ze er bij horen , dankbaar voor het gegeven moment.

Vandaag worden we uitgenodigd om deel te nemen aan het leven dat ons geboden wordt. Het leven is niet altijd eerlijk en kent zijn pijn en verdriet, maar er is ook een ander beeld, het visioen van de gedekte tafel. Het is een uitdaging om in ons doen en laten iets te laten zien van de volheid van leven en daarvan te genieten. De tafel staat klaar, met andere woorden je kunt aanschuiven, je hoeft het niet zelf te regelen, maar wel oppakken. In zee gaan, het laten gebeuren en dankbaar zijn voor wat je aangeboden en geschonken wordt. We worden uitgenodigd om er iets moois van te maken, het leven drinken als ware het wijn.

Als wij hier samenkomen vieren ,herdenken wij de maaltijd van de Heer. Wij delen brood en wijn, lichaam en bloed van de Heer. Moge het ons stimuleren zijn weg te gaan, breken en delen . leven in vreugde . Mijn beker vloeit over, Kosi R’vaya. Laten we het samen uitzingen.
Naar boven

29e zondag door het jaar: Jesaja 45,1-6; Matteüs 22,15-21

Er wordt een vuil spelletje gespeeld door de Farizeeën die erop uit zijn om Jezus de mond te snoeren. Zij sturen hun leerlingen met hun tegenstanders mee om Jezus in een onmogelijke positie te brengen. Wat hij ook zal antwoorden op hun vraag, een van beide partijen zal hij dan tegen de borst stoten en dat zal zijn aanzien verminderen en het vertrouwen van de mensen doen afnemen.

Mensen die uit zijn op macht zijn vaak heel listig om anderen onder druk te zetten en zo afhankelijk te maken, dat zij hen naar de ogen zien. Waarom doen zij dat? Ik denk omdat zij eigenlijk niet vrij zij maar hun zekerheid zoeken in de macht die zij over anderen hebben. En soms zeggen zij dat zij dat in naam van God doen!

Met dat spelletje doet Jezus niet mee want Hij grondt zijn oordeel over mensen en dingen niet op verlangen naar macht of op de goede naam die Hij bij anderen wil hebben. Op een heel subtiele manier herinnert Jezus zijn toehoorders aan wat er over de mens geschreven staat, namelijk dat hij een beelddrager van God is, geschapen tot Gods gelijkenis, zoals wij gehoord hebben. Zoals de belastingmunten de afbeelding van de keizer dragen en derhalve aan de keizer toebehoren, zo behoort de mens aan God toe en is hij niet geroepen om een speelbal te zijn in het spel van machten, maar om in vrijheid een eigen gezicht te hebben.

Maar wat is een vrij mens eigenlijk? Is dat iemand die maar kan doen en laten wat hij wil? Een vrij mens is die man of vrouw die zich niet waar maakt door over anderen te heersen, hen aan zich te binden en afhankelijk van zich te maken, maar dat is een mens die door zijn manier van doen in staat is om andere mensen hun eigen waardigheid en uniciteit te doen voelen. De keizer kan dan wel recht hebben op zijn belastingmunten,  

22 oktober 2023, Henk Jongerius OP

maar van mensen moet hij afblijven, er zijn grenzen! Je kunt wel in goede doen verkeren of een naam hebben je moet wel beseffen dat de waarde van jou als mens absoluut niet afhangt van je positie of je bezit, maar omdat je er mag zijn zoals je bent, dat je door God gekend wordt. Dat maakt je vrij in je spreken en handelen en tegelijk kwetsbaar, maar ik ben er diep van overtuigd dat de grootste rijkdom die wij in ons leven kunnen ervaren is dat wij gerespecteerd en geacht worden in wie wij zijn. Mensen zijn de moeite waard.

Het is daarom heel confronterend dat Jesaja vermeldt dat een heidense vorst, Cyrus, een werktuig wordt in Gods hand om Israël te laten terugkeren uit de ballingschap. Deze vreemde vorst laat ons zien hoe een waarachtige koning handelt. Cyrus wordt een werktuig om ons te tonen hoe God mensen tot vrijheid heeft geroepen, niet tot slaafse onderworpenheid aan iemand die zich voor God uitgeeft, want er is maar één God en buiten hem niemand. Daarom horen wij Jezus zeggen ‘geef aan God terug wat van God is’.

Waarachtige mensen van God worden in zijn koninkrijk betekent elkanders rijkdom zijn, andermans lasten dragen, weten van verzoening en bovenal van liefde die haat en onmacht heelt, zó goed zijn voor elkaar als God het is voor ons allen: dat geldt voor alle mensen, ook voor hen die om asiel vragen of stateloos zijn. Wij blijven met elkaar mensen van God en die maakt geen onderscheid tussen mensen, tenzij dat zij elkaar verdrukken. Dan kiest hij de kant van de kleinen en armen om de rijken te beschamen! Alleen het besef dat wij vrij zijn als vogels maar tegelijkertijd kwetsbaar zal ons mensen maken die een boodschap hebben aan elkaar: om elkaar te doen voelen en ervaren elke dag dat je er mag zijn. Wie zo leeft, is de keizer te rijk!Naar boven

30e zondag door het jaar:
Exodus 22,20-26 | Psalm 18 | Matteüs 22,34-40

We treffen Jezus weer eens op een bijzonder moment. Hij wordt aan de tand gevoeld en niet zo'n beetje ook. We hoeven niet meteen medelijden met hem te hebben; het praten en discussiëren en elkaar bevragen hoort bij de traditie. De Wet is altijd het uitgangspunt. Om te begrijpen hoe moeilijk de vraag is die Jezus hier krijgt, wil ik u eerst iets uitleggen over die joodse Wet.

De Wet bestaat uit 613 voorschriften, de mitswot, een lijst met 248 geboden en 365 verboden. Een paar ervan hoorden we vandaag terug in het openingslied en in de eerste lezing. Het zijn voorschriften van groot tot klein. Van 'Bid tot God', tot 'Hang gedenkkwasten aan de hoeken van je kleding' en van 'Onderdruk geen wezen en weduwen' tot 'Je mag bij een lening aan een Israëliet geen rente vragen'. Of: 'Verwijder geen grenspalen'. Al die aanwijzingen komen uit de eerste vijf Bijbelboeken; je kunt ze online heel makkelijk vinden. Joden horen die wetten uit het hoofd te kennen. Gebod 23 is namelijk: lees de geboden iedere morgen en iedere nacht.

De joden nemen de Wet letterlijk. Een voorbeeld van hóe letterlijk, geef ik u graag. Ik heb ooit eens een lezing bijgewoond in Deventer, in het Etty Hillesumcentrum, van een joodse geleerde. En die zei: 'In de traditie geldt: wat er staat, dat staat er. Er mag niets bij, er mag niets af. Nu staat er bijvoorbeeld in voorschrift 278: "Sla geen onschuldige dood". Als nu twee mannen ruzie hebben en de een houdt de ander onder water tot hij verdrinkt, dan zou het kunnen zijn dat de moordenaar zichzelf verdedigt door te zeggen: 'Maar ik heb hem toch niet doodgeslagen? Ik heb hem verdronken. Er staat niet in de wet dat dat niet mag. Toch?' Zo letterlijk werd de joodse Wet genomen, zeker in de tijd van de Bijbel.

Dat gaat al eeuwen goed.
Al eeuwen leven mensen zo letterlijk volgens die 613 voorschriften.

En dan komt Jezus.

Hij heeft het lef om te zeggen: 'Ja maar mensen, je moet het niet allemaal zo letterlijk nemen, je moet leven naar de geest van de Wet.'

Het was een schande. Dus de farizeeërs, mannen tot taak hadden de Wet over te dragen en uit te leggen, bevragen hem op zijn Wetskennis. Op dit moment in het verhaal zijn ze zo ver dat ze denken: 'Nou zullen we hem eens even een vraag stellen waar hij geen antwoord op heeft.' En dan vragen ze: 'Wat is het grootste gebod?' Zeshonderddertien voorschriften, en dan vragen welke daarvan de grootste is. Het is wat je noemt een strikvraag. Hij moet nu antwoord geven door iets te noemen wat ergens letterlijk in de Wet staat.

Zijn antwoord luidt: 'Heb de Heer uw God lief met heel uw hart en heel uw ziel en heel uw verstand. Dat is het voornaamste. En het tweede is daaraan gelijk: heb je naaste lief als jezelf. Maar nu komt het: dat staat er niet. Niet helemaal precies letterlijk. Het komt wel uit de eerste vijf boeken (Dt en Lev, om precies te zijn) maar het is niet exact zo in de Wet terecht gekomen. Jezus voegt hier iets tóe aan de Wet, komt met een eigen

29 oktober 2023, Maria van Mierlo

interpretatie en zegt zelfs: deze twee geboden zijn de grondslag van alles wat er in de Wet staat. Het is de wereld op zijn kop.
Ongehoord.

Deze verwarring is interessant. Het is belangrijk dat we zien hoe Jezus alles overhoop gooit in die tijd. Wij, de christenen, zijn met de wijsheid van deze jood aan de haal gegaan en hebben er ons eigen verhaal van gemaakt. Het is makkelijk om te lachen om die domme farizeeërs die er niets van snapten. Maar volgens de Wet hadden ze gewoon gelijk. En dan, hoe konden ze weten dat Jezus Jezus was? Ze kwamen gewoon op voor hun traditie, terwijl Jezus recht voor ze stond.

Hoe is dat met ons? Zou het kunnen dat ook wij tekens van God over het hoofd zien, omdat we zo vast zitten aan onze eigen oordelen? Zijn wij soepeler van geest dan die farizeeërs? Of zitten we net als zij, vast in ons eigen denken? God beminnen met alles wat je hebt: heel je hart, heel je ziel, heel je verstand. Dat vraagt toch iets krankzinnigs. Dat vraagt: alles achterlaten wat niet van God is. Durf je dat? Durven wij, die wèl weet hebben van Jezus, die weten wie Hij is, durven wij alles in ons leven op zijn kop te laten zetten? Durven wij de wetten van ons eigen leven te herschrijven? Of houden we het bij het oude?

En dan die buren van ons. Onze naaste. Van God houden is gelijk aan houden van die naaste, horen we vandaag. Je kunt dat heel groot maken en het lot van mensen hier ver vandaan erin betrekken. Slachtoffers van rampen, oorlog, misbruik. En het is ook goed dat we onze overvloed en aandacht laten stromen naar plaatsen waar nood heerst. Dat is christelijk om te doen.

Maar gek genoeg is het vaak veel moeilijker om het liefhebben heel dichtbij te halen. Naar ons eigen leven. Naar deze vierkante meter. Naar de rieten stoel waarop je zit. Dat wordt wel heel concreet. Maar denk eens aan de mens die nu naast je zit, of ergens in jouw buurt. Ga eens met je aandacht naar die ander toe. En kijk eens, of je in die aandacht iets van genegenheid kunt toelaten, of vriendschap. En ga eens na of er in die aandacht ook een besef van liefde aanwezig kan zijn. Kun je iets van liefde voelen voor die ander. Kun je iets van liefde voelen voor jezelf?

Zo klein is het. En zo enorm tegelijk. Want in die kleine zachtheid zo dichtbij kunnen wij iets van de eenheid voelen die wij zijn. Ervaren dat wij één van geest zijn, niet verdeeld. Dat is wat ze bedoelen met 'dat in ons midden de liefde woont, God zelf.'

En dat is een onmetelijke vreugde. Een onmetelijke God. En tot die God zijn wij in staat. Jezus zegt hier niet iets onmogelijks; wij kunnen dit. Wij zijn zoals dat heet: God-bekwaam. We zijn geschapen en ontstaan uit die vreugde; het is de plaats waar wij zijn en onze bestemming tegelijk.

Dit is de zekerheid die elke wet overstijgt, waarin wij mogen leven, en waaraan in eeuwigheid geen einde zal komen. Amen.Naar boven

31e zondag door het jaar:
Maleachi 1, 14b-2,2b,8-10 ; Psalm 131; Matheus23,1-12

Het gaat vandaag over leiderschap, geestelijk leiderschap en ik wil beginnen met enkele voorbeelden die deze week in het nieuws waren en die mij niet los laten. Afgelopen weekend waren, Awram Soetendorp en Sjamier Madhar, een Rabbijn en een Iman, die elkaar voor het oog van de camera’s de hand schudden. Een voorbeeld van leiders die zich bewust waren van hun taak, de naam van God, liefde, Vrede, ‘ik zal er zijn’ in ere houden. Waar dit gebeurt ontstaat een gevoel van welbehagen, of zoals de psalm zegt: Mijn ziel is tot rust gekomen zoals een kind aan de borst van zijn moeder.

Ook was er het bericht over een van de pijnlijkste dossiers van de kerk, het seksueel misbruik. Deze week werd bekend dat in Spanje een klein half miljoen mensen slachtoffer zijn van misbruik. Geen wonder dat menig gelovige de kerk voor gezien houdt en haar verlaat. Hoe geloofwaardig ben je nog? In eerste instantie werd door verschillende leiders, deze zaak toegedekt. Het is godgeklaagd! Paus Franciscus, heeft de moed om diepere oorzaken van deze verschijnselen aan te wijzen en hij noemt Klerikalisme, Triomfalisme en de manier waarop in de kerk met macht wordt omgegaan. Met enige regelmaat spreekt hij bisschoppen en kardinalen, heel de geloofsgemeenschap aan op hun opdracht, dienstbaar te zijn in plaats van anderen de les te lezen.

Hierbij aansluitend een bericht over de Synode. Afgelopen weekend werd de tweede fase van het synodale proces afgesloten met een brief vol gedachten en aanbevelingen die het komende jaar besproken gaan worden. Opnieuw een initiatief van de huidige paus. Hij nodigt uit om samen als pelgrims op weg te gaan en naar elkaar te luisteren. Een vorm van leiderschap dat oog heeft voor alle mensen, mannen, vrouwen , leken en bisschoppen.

Voorbeelden van leiding geven zoals die de afgelopen week naar buiten kwamen. In de lezingen van vandaag gaat het ook over leiding geven. De profeet Maleachi, zijn naam betekent : ‘Mijn bode’, met andere woorden hij is iemand die de stem van de Eeuwige laat horen en hij zegt: “Priesters als je niet ter harte neemt dat je mijn naam in ere moet houden, dan zal ik je treffen met mijn vloek”. Dus leiding geven is de naam van God, “ik zal er zijn”, in ere houden.

In het evangelie richt Jezus zich tot farizeeërs en Schriftgeleerden. De Schriftgeleerden hebben plaatsgenomen op de stoel van Mozes, ‘houd je dus aan wat zij zeggen , maar handel niet naar hun daden’. En vervolgens geeft hij een drietal zaken waar men zich aan schuldig maakt; Ze doen niet wat ze zeggen , ze leggen anderen lasten op en ze willen graag gezien worden. In het vervolg worden ze tot zeven keer toe huichelaars genoemd, blinde leiders, witgekalkte graven. Van buiten zien ze er stralend en zuiver uit maar van binnen is het een dode boel.

Nu kunnen we naar de anderen kijken, maar helemaal vreemd zijn ons deze beschuldigingen niet. Laten we eerlijk zijn, doen wij altijd wat we zeggen. We hebben het over liefde en vrede, over gerechtigheid maar

5 november 2023, Jos Oostrik

doen we het ook. Zijn vrede, liefde, gerechtigheid ook voor ons vaak algemeenheden en blijven concrete stappen achterwege.
Ze leggen zware lasten op en steken zelf geen vinger uit. Hoe vaak overkomt het ons niet dat we het beter menen te weten en de ander de maat nemen. Ik heb het toch altijd al gezegd.

Een derde aanklacht is dat we graag gezien willen worden. Natuurlijk willen wij dat ook , het doet pijn als je niet gezien wordt, verloren loopt, niet gekend wordt, maar dat betekent niet dat een ander moet doen wat jij vindt.

Kort gezegd is de klacht aan de priesters en Schriftgeleerden en indirect ook aan ons , ‘ Je was er niet voor mij’.
Het antwoord van Jezus is: Noem u geen rabbi, geen vader , geen meester ,allen bent u broeders en zusters en er is maar één Vader. We worden uitgenodigd om elkaar als leerlingen als broer en zus te zien en er voor elkaar te zijn, en er is maar één de Vader, hij/zij wordt genoemd “Ik zal er zijn’.

Leiding geven, voorgaan op de weg van de levende, is elkaar bij de hand nemen. Niet elkaar de wet voorschrijven, of buiten spel zetten, maar juist mee gaan, een hand reiken. Een oud collega actief in de catechese, had hiervoor een mooi beeld. Hij liet een foto zien van een moeder die de tak van de appelboom omlaag drukte, zodat het kind de vrucht kon plukken. Een beeld van begeleiding ,niet dwingend maar uitnodigend. Voorgaan in geloven is zoals Maleachi zegt : de naam van God ‘Ik zal er zijn’, in ere houden. Waar dat gebeurt proef je de warme betrokkenheid , of zoals de psalm het zegt: Mijn ziel is tot rust gekomen zoals een kind aan de borst van zijn moeder.

In deze dagen van oorlog en onrust is het lastig om de naam van God ‘Ik zal er zijn’ in ere te houden, wellicht is het een weg om stil te worden en mogelijk tot gebed te komen.

Misschien kan de psalm 131, van vandaag ons daar bij helpen.
God ik ben niet hooghartig
Kijk niet op anderen neer
Beeld mij niet in dat ik groot ben
droom geen geweldige dromen
Ik heb mijn verlangen getemd,
mijn ziel is tot rust gekomen
Als een kind dat gedronken heeft
en rust aan de borst van zijn moeder
Een kind dat gedronken heeft
zo is mijn ziel in mij
Alles verwachten van Hem
nu en in eeuwigheid.

Het is een gebed van hoop, ik hoop niet hooghartig te zijn, maar ik verwacht alles van hem. Oosterhuis hertaalt alles verwachten van Hem met: Ik wacht op u omdat u naam verluidt: Ik zal er zijn Moge het ons gegeven zijn er voor elkaar te zijn.Naar boven

32e zondag door het jaar:
Wijsheid 6,12-16; Matteüs 25,1-13

Ik weet niet hoe of het u vergaat, maar als ik stilsta bij wat wijsheid eigenlijk is, denk ik op de eerste plaats aan de diepzinnigheid die je aantreft in boeken van grote denkers. Het gaat dan om werkelijk leven en de kunst om er mee om te gaan, wij noemen het ook wel filosofie die het leven tot op zijn grond wil doordenken en begrijpen. Je denkt dan aan grote levenslessen en beschouwingen over zaken die het leven raken en verrijken. Of ik denk aan grote en belangrijke denkers of dichters die ons de geheimen van warachtig leven ont-vouwen. Wijsheid is dan een eigenschap van mensen die ons de goede weg in het leven wijzen.

In de woorden die wij vandaag van de wijze koning Salomo hoorden, gaat het er anders aan toe. Wijsheid wordt daar geschilderd als een persoon die zich voor je deur aantreft, iemand die rondgaat op zoek naar mensen die haar waardig zijn en zich onderweg aan je vertoont of je zomaar tegemoet komt. Wij leren de wijsheid kennen niet uit boeken of geleerdheid, wij verwerven haar niet door studie of be-schouwing, maar door oplettend te zijn, want zij ligt op straat, bij je deur en overal waar je gaat of staat, kortom de wijsheid komt op je pad…

In het Hebreeuws wordt voor wijsheid het woord ‘chokma’ gebruikt, waarin we nog het woord ‘goochem’ terug horen wat ook slim of ge-wiekst betekent. Wijsheid heeft in het Bijbels besef te maken met het kunnen nemen van de juiste beslissing op het goede moment.

Dat is ook de betekenis van het verhaal van het evangelie van van-daag waarin er sprake is van wijze en domme meisjes. De wijsheid van de eersten bestaat erin dat zij precies weten wat zij moeten doen en dat niet aan het toeval overlaten. Zij weten wat zij te doen hebb en en hebben

12 november 2023, Henk Jongerius OP

 extra olie meegenomen voor hun lampen. Het is die praktische wijsheid die ons als een lering wordt aangeboden: wij zullen de nieuwe wereld van Gods koninkrijk onder ons binnengaan als ook wij doen wat gedaan moet worden.

Wij zongen erover in de aanvang van de viering: ‘Gij wacht op ons totdat wij opengaan voor U’. Er wordt op ons gewacht totdat wij doen wat gedaan moet worden. De wijsheid ligt op straat en wacht aan onze deur, het Rijk van God is ons rakelings nabij, het is de uit-nodiging om zó met elkaar om te gaan als God het doet met ons: anderen ruimte geven, aandacht, hen het gevoel geven er te mogen zijn. Zo kan de bruiloft beginnen die vanouds het beeld is van innige verbinding tussen hemel en aarde, tussen God en ons mensen.

Ik liep gisteren over de markt hier in Huissen en zag en hoorde dat het de elfde van de elfde is, het begin van het carnaval-seizoen: een beeld dat de verbroedering van mensen en de feestelijkheid van le-ven oproept: daarvoor leven wij op aarde, om haar te maken tot een gelukkig samenzijn van mensen en dat staat wel in schrille tegen-stelling tot wat mensen in Gaza en Israël op dit moment meemaken. Wij kunnen dat helaas niet veranderen, maar wel kunnen wij elke dag ingaan op God die op ons wacht opdat wij doen wat gedaan moet worden om gemeenschap onder mensen mogelijk te maken. Onze richtlijn moet zijn om zo met anderen om te gaan als wij zelf hopen door hen behandeld te worden. Moge die wijsheid ons ge-schonken worden. Dan leven wij met de lampen brandend, worden wij mensen die wachten en geroepen worden tot het bruiloftsfeest dat het leven voor ons allen wil zijn.
Dat moge ons allen gegeven worden.Naar boven

33e Zondag door het jaar:
Spreuken 31; Mattheüs 25, 14-30

U zult begrijpen dat ik het vandaag niet als een straf ervaar dat we Spreuken 31 lezen, de bloemlezing op de sterke vrouw, zoals deze perikoop genoemd wordt. Door de eeuwen heen kennen we (gelukkig) vele sterke vrouwen. In de biografie over Angela Merkel las ik ‘Het feit dat er in het centrum van Europa, ondanks alle crises, een vrouw aan de macht was die met beide benen op de grond stond, ook met haar zwakheden….een buitengewone kalmerende invloed had, zowel in Duitsland als ver daar buiten ……(blz. 695). En al kun je misschien haar politieke standpunten niet altijd delen, het is wel een sterkte vrouw! Natuurlijk kennen wij ook minder beroemde vrouwen die opkomen voor mensenrechten, zich in duizend bochten moeten wringen om een gezin draaiende te houden. Denk aan al die vrouwen die, om wat voor reden ook, in de marge leven en daar bijzondere inspanningen verrichten om het leven in kleine kring draaglijk te maken. Of die vrouwen, Palestijnse en Joodse die het initiatief namen voor een vredesmars.

De Bijbel is er heel duidelijk over: deze lofzang, dit gedicht stelt De Wijsheid voor als de Sterke Vrouw die een bron van leven en rust is voor haar hele huis. Een levensles van een moeder voor haar dochter die zo leert hoe ze onmisbaar kan zijn in een patriarchale samenleving. In het Joodse gezin is het de vrouw die verantwoordelijk is voor de huisliturgie. Zij steekt dan ook als eerste, als Sabbath begint, de kaarsen aan. Zij beschermt haar gezin en zorgt ervoor dat iedereen krijgt wat hij/zij nodig heeft. En dat gebeurt gelukkig in de meeste gezinnen. Vrouwen met of zonder kinderen, alleen gaand of in groepen levend, zij staan in dit boek Spreuken voor het beeld van Vrouwe Wijsheid.

In deze lezing horen wij hoe je kunt woekeren met de talenten die je hebt gekregen. En daar heeft Jezus het ook over in zijn parabel. Deze bekende parabel brengt men altijd in verband met bekwaamheden, de verstandelijke aanleg of de natuurlijke gaven die een mens meekrijgt bij zijn geboorte. Talent was oorspronkelijk een bepaald gewicht (ongeveer 40 kg.) of de geldwaarde van dat gewicht in zilver. In deze parabel krijgen de knechten ‘het bezit’ van de Heer dat Hij toevertrouwt aan een ieder volgens eigen bekwaamheid.

Het bezit van de Heer = Gods woord, om de gave van het rijk Gods, en hoe mensen daarmee omgaan. De eerste twee knechten spannen zich in voor Gods Rijk, ze wagen zich eraan. In de grondtekst staat ‘handel er mee’ – wat dus betekent: doe iets, steek je handen uit de mouwen, maakt niet uit wat, maar ga aan de slag. En resultaat loont. De derde knecht beschouwt het hem toevertrouwde als iets vreemds, als iets dat hem niet aangaat. Hij stopt zijn talent in de grond.

19 november 2023, Ineke Cuijk OP

En hij beschouwt het hem toevertrouwde als iets vreemds, als iets dat hem niet aangaat. Hij stopt zijn talent in de grond. at was op zich in die tijd niet eens zo’n hele vreemde handelswijze. Het werd zelfs door rabbijnen aanbevolen om je geld in de grond te verstoppen en niet in je huis! Maar in deze parabel bedoelt Jezus het natuurlijk anders.

Deze derde knecht beschouwt het talent dat de heer hem toevertrouwt niet als een geschenk of als een gave. Hij beschouwt het als een last. Een last waar hij onder gebukt gaat. Hij kan het zich niet eigen maken, hij kan er niet mee spelen, niet mee woekeren. Hij is bang en ook hier blijkt angst een slechte raadgever. Hij durft het risico van het zoeken en werken aan het Rijk Gods niet aan. Maar moet je dan zo afgestraft worden??

De parabel die Mattheüs toen opschreef, was op dat moment heel actueel. De christenen van het eerste uur leefden immers vanuit de verwachting van een spoedige terugkomst van Jezus. Maar die terugkomst liet op zich wachten, en het besef begon langzamerhand te groeien dat zij zelf het werk van Jezus moesten voortzetten.

Dit verhaal is een oproep aan een ieder vanuit zijn/haar eigen bekwaamheden, eigen talenten, een bijdrage te leveren aan het werk van het Koninkrijk Gods. Iedereen wordt uitgenodigd die eigen talenten in dienst te stellen van het komend rijk. Want er moet wel gewerkt worden. Dat vraagt de Heer aan zijn knechten en dus ook aan ons vandaag de dag. En als je het gevoel hebt – aan die vraag kan ik niet voldoen, zelfs de kleinste bijdrage is genoeg in de ogen van God. Dat is het verwijt aan de derde knecht. Niet dat hij misschien minder talenten heeft maar dat hij het niet eens probeert. Zijn angst houdt hem gevangen en in die situaties zou je de andere knechten / of ons kunnen vragen te helpen.
Die talenten kunnen ons eveneens helpen een houding te bepalen ten opzichte van de enorme problemen waar ons wereld voor staat: oorlog in Oekraïne, de strijd tussen Israël en Palestijnen, hoe om te gaan met de vragen rondom klimaat én een goede keuze te maken voor een politieke partij.
Gisteren deden in Nijmegen in een prachtige viering in een stampvolle kerk twee zusters Dominicanessen – zuster Catharina en zuster Marga hun plechtige professie. Zij beloofden hun verdere leven in dienst te stellen van God en de mensen. In de wereld van vandaag is dat een moedig besluit. Zij werden in de viering power-vrouwen genoemd. Zij beloofden ten volle hun inzet te tonen. Ook wij worden uitgedaagd bereid te zijn datgene dat je ontvangt als talent in te zetten voor het Koninkrijk van God.
Wie wil geven wat hij heeft, zal weten dat zij leeft.

Naar boven

Feest van Christus Koning:
Ezechiël 34,11-17 | Psalm 23 | Matteüs 25,31-46

Verhalen als deze vragen tijd, bewust lezen. Het is mooi om ermee op pad te gaan en dan te voelen waar je geraakt wordt. Te speuren naar iets wat je treft. Dat doen Bijbelverhalen altijd wel ergens, als je maar met aandacht kijkt. Toen ik met aandacht keek naar dit verhaal, viel me één woord in het bijzonder op. Geen groot woord. Geen gelovig, koninklijk woord, maar een klein, wat naïef woord, dat een aantal keren klinkt. Een woord waar verbazing uitspreekt. En dat is het woord: wanneer. Wanneer zag ik dat u honger had en gaf ik u te eten, dorstig was en gaf ik u te drinken? Wanneer was u vreemdeling en nam ik u op, was u ziek en zorgde ik voor u, zat u gevangen en bezocht ik u? Ik heb geen idee, Heer. Vertel het me. Dat klinkt aan de rechterkant, bij de schapen. En links, daar staan de bokken. De verdoemden. Die stellen dezelfde vraag. Wanneer heb ik u niet te eten en te drinken gegeven, niet opgenomen als vreemdeling, wanneer heb ik u niet gekleed, niet verzorgd, en wanneer zat u gevangen en kwam ik u niet bezoeken? Wanneer heb ik dat allemaal niet gedaan?

Wanneer deed ik iets?
Wanneer deed ik iets niet?

Opmerkelijk toch, dat die mensen, links en rechts, kennelijk niet in de gaten hebben wat ze gedaan hebben.

In de uitleg over dit evangelie gaat het over de mensenzoon op zijn troon, het oordeel over de mensen, en dat we alleen door daden van liefde kunnen getuigen van zijn koninkrijk. Voor mij is een zin als de vorige een gevaarlijke zin. Hij is wel waar, hij staat vol bekende woorden, en hij biedt een mooi bruggetje naar het feest van Christus Koning, maar voor je het weet ben je twee zinnen verder, luister maar, en wie weet nog hoe die zin van zojuist dan klonk? Iets met 'Mensenzoon', ja, en toen?

Ons is zo vaak gezegd wat er in christelijk opzicht van ons gevraagd wordt, we hebben zo vaak gehoord wat die goede daden zijn, dat het gevaar bestaat dat we doof zijn geworden voor de ware betekenis ervan, domweg omdat het ons allemaal zo bekend is. Zoals ook heel veel ongelukken in de eigen omgeving plaatsvinden, niet alleen omdat je daar statistisch gezien vaker bent, maar ook omdat je daar minder goed oplet dan op de snelweg, en hup, nog even vlug die bocht omslaat, want ach d'r komt toch niemand aan. Of zoals we een onzevader kunnen bidden zonder op te letten, en onszelf ineens 'amen' horen zeggen, oeps, voorbij alweer. Wat heb ik nu gebeden? Al die zinnen, die stuk voor stuk van grote diepte, al die zinnen flitsen voorbij.

'Wanneer heb ik dat dan gebeden?'
'Wanneer heb ik niet uitgekeken bij die bocht?'

En zo is het ook met de christelijke dienstbaarheid aan elkaar, waar het in dit verhaal over gaat. Waarden die we door en door kennen, waar onze hele samenleving op gebouwd werd, waar wetboeken en politieke partijen op gebouwd werden, waar kloosterordes, ziekenhuizen, vriendschappen en huwelijken uit zijn ontstaan. Al die voorbeelden van onderlinge hulpvaardigheid – we kennen ze zo goed. Maar doen we ze ook? En zo ja, wanneer? En waarom ook alweer?

26 november 2023, Maria van Mierlo

Dat argeloze wanneer van die mensen. Je zou kunnen zeggen dat ze sliepen. En het is makkelijk om er iets van te vinden. Om te zeggen: 'Ben je er dan zó niet bij in je leven, met je aandacht? Heb je dan zó niet opgelet, dat je dat niet eens weet?' Ik durf dat niet te roepen, want ik weet dat het in mijn leven soms geen haar beter is. In mijn leven kan het gebeuren dat ik alles inpak voor een vakantie, in de auto stap, het erf afrijd, de weg op en dat ik dan op de hoek ineens denk: 'Heb ik nou de achterdeur op slot gedaan?' En hoe hard ik ook in mijn geheugen graaf, ik weet het niet meer. Ik moet terug, om het te controleren. En als ik dát al niet meer weet, hoe zou ik dan durven zeggen dat ik mij voortdurend bewust ben van wat ik wel of niet voor de Heer doe?

Voor de controle van een achterdeur kun je terug. Voor leven volgens Jezus' lessen geldt dat niet; wat je gedaan hebt, heb je gedaan. Wat je niet gedaan hebt, heb je niet gedaan. Wellicht heb je, net als de mensen uit het verhaal van vandaag, gedachteloos geleefd. Slapend. Misschien sta je wel midden tussen de bokken. Weet dan dat je wakker kunt worden. En dat wij ook elkaar mogen wekken. 'Het is tijd voor ons om op te staan uit de slaap', staat geschreven. Dat gaat hier over. Het is tijd om wakker te worden. Om alert te gaan leven. Om zo de verbinding te kunnen voelen met die God die Adem is in ons.

Je hoeft daarvoor niet vooruit te kijken en al helemaal niet achterom. Het belangrijkste moment van ons leven ligt niet voor ons en niet achter ons. Dit is het belangrijkste moment. Voor u. Voor mij. Als ik hier, zoals ik hier nu sta, niet helemaal eerlijk vertel wat dit verhaal in me oproept, wat is mijn woord dan waard? Wat zou u hebben aan een preek die ik uit een boek gehaald had? En u, zoals u hier zit, kunt u het idee toelaten dat dit het belangrijkste moment uit uw leven is, belangrijker dan alle momenten hiervoor – en kunt u daardoor verrast zijn en dat inademen? En rusten, in dit moment?

Waarom zo'n aandacht voor dit moment? Omdat je dan niet meer hoeft te vragen: wanneer was ik er voor u en wanneer niet? Omdat je dan niet meer wakker hoeft te schrikken in de nacht. Omdat je dan bewust leeft en al die goede daden bewust kunt gaan doen, uit liefde voor God. En dan mag je er zeker zijn van dat onze God je al je slapende uren vergeeft, en alles wat je in die uren niet voor hem deed. Het verhaal van vandaag eindigt weliswaar met hel en verdoemenis voor de bokken, maar dat zijn alleen de halsstarrige bokken, die niet tot inzicht willen komen. Het verhaal is groter, ook dat weten we. Wij zijn van een eindeloze, diepduistere God waarin het fonkelt, waarin geen veroordeling is, een God als een universum van liefde.

Als wij leven in dat bewustzijn, zal de dienstbaarheid uit dit verhaal er als vanzelf achteraan komen, en zullen wij zomaar zonder vragen, lasten van elkander dragen. Want Goedheid roept goedheid op, Waarheid waarheid, en Liefde liefde.
Moge het zo zijn. Naar boven

Maria is cisterciënzer leek en werkt als geestelijk begeleider/coach en retraitebegeleider. In o.a. Klooster Huissen begeleidt ze programma’s gebaseerd op benedictijnse/cisterciënzer spiritualiteit | www.kloosterhuissen.nl | www.hebhethart.nu